BAYDER Kültür Sohbetleri’nde bu hafta, tarihin tozlu sayfalarında saklı kalmış Bayburtlu Şevket Bilalî keşfedildi.
Bayburt Portalı – Bayburt Tarih-Kültür ve Edebiyat Derneği’nin (BAYDER) düzenlediği haftalık geleneksel Kültür Sohbetleri programında bu hafta Bayburt edebiyatının bilinmeyen isimlerinden “Şevket Bilalî ve Divanı” konusuna yer verildi. Tarih bölümü mezunu Önder Eryılmaz’ın gerçekleştirdiği sunumda, Bayburtlu şairin hayatı ve edebi kimliğine dair detaylar paylaşıldı.
Hakkında neredeyse hiçbir bilgi bulunmayan Bayburtlu Şevket Bilalî’nin bugüne ulaşan tek divanının, Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal’ın şahsi yazma eserler kütüphanesinde bulunduğunu belirten Eryılmaz, bu eserin Kadriye Alagöz Hocaoğlu’nun titiz çalışmasıyla 2024 yılında baskısının yapıldığını söyledi.
“Bayburt’u Hiç Görmemiş Bir Ailenin Çocuğu Olabilir”
Şairin gerçek isminin Şevket Ahmed olduğunu aktaran Eryılmaz, Bayburtla olan bağını ise şöyle açıkladı: ” Gerçek ismi Şevket Ahmed’dir. Şevket Bilalî’nin divanının künye sayfasında “Hasan Visali Efendi Hazretleri’nin aşık-ı divanelerinden Bayburdî Şevket kemterlerinin zuhurat-ı maneviyesidir.” İfadelerinden onun Bayburtlu olduğunu anlıyoruz. Lakin divanında Bayburt’a dair hiçbir ayrıntıya rastlayamıyoruz. Bu durum, onun 93 Harbi sonrasındaki muhacirlik döneminde göç ederek geriye dönemeyen ve belki de Bayburt’u hiç görmemiş bir ailenin çocuğu olabileceğini düşündürüyor.”
Yüzbaşı Rütbeli Nakşibendi Müridi
Şevket Bilalî’nin edinilen bilgilere göre Şeyh Hasan Visali Hazretleri’ne bağlı bir Nakşibendi müridi olduğunu dile getiren Eryılmaz, şairin aynı zamanda yüzbaşı rütbesiyle bir telgrafhanede çalıştığı bilgisini de paylaştı.
Tam Bir ‘Gazel Şairi’: Niyazi Mısrî Etkisi
Şairin edebi kimliğini mercek altına alan Eryılmaz, “Bilalî, tam bir ‘Gazel Şairi’. Divanındaki 186 şiirden 171’i gazel türünde. Şiirlerinde Allah aşkı, Peygamber sevgisi, tasavvuf ve mürşidine olan derin muhabbeti işlemiş. Aruz veznini kullanan şairin, Niyazi Mısrî’den etkilendiği açıkça görülüyor.” ifadelerini kullandı.
1901’den Sonrası Sır Perdesi
Eryılmaz, Şevket Bilalî’nin divanını 1901’de tamamladığını, bu tarihten sonraki yaşamı, ailesi, nerede ve ne zaman vefat ettiği gibi soruların ise halen cevapsız kaldığını söyledi.
Önder Eryılmaz, sözlerini “Bayburtlu bir şairin daha divanının gün yüzüne çıkması bizim için çok değerli. Temennimiz, Şevket Bilalî gibi keşfedilmeyi bekleyen Malasalı Muhibbi, Müftüzade Mustafa Hayati gibi diğer Bayburtlu şairlerimizin de eserlerinin tez zamanda ortaya çıkarılmasıdır” diyerek, sunumunu Şevket Bilalî’nin bir gazelini okuyarak sonlandırdı.
Program sonunda BAYDER Başkanı Fatih Dündar, Önder Eryılmaz’a sunumları için teşekkür ederek teşekkür belgesi takdim etti. Her hafta Cuma günleri gerçekleştirilen Kültür Sohbetleri, şiir sunumları, İmdat Sancar ve Uğur Dündar’ın sahne sunumları ve koro türküleriyle devam etti.